Viêm mũi xoang ở trẻ em

Viêm mũi xoang là một bệnh lý thường gặp ở trẻ em. Bệnh thường xuất hiện sau một đợt nhiễm trùng hô hấp trên cấp tính với sự trở nặng và kéo dài của các triệu chứng. Bệnh có khả năng tái phát nhiều lần hay chuyển thành mạn tính. Ước tính có khoảng 6,6 % bệnh nhi đến khám tại bệnh viện mắc bệnh viêm mũi xoang, tập trung chủ yếu ở trẻ dưới 6 tuổi.

1. Viêm mũi xoang là gì?

- Vùng mặt chúng ta có một hệ thống khoang rỗng được lót bởi niêm mạc gồm có xoang hàm, xoang sàng, xoang trán, xoang bướm. Các xoang này không chỉ giúp làm vùng sọ mặt nhẹ hơn mà còn có khả năng cộng hưởng âm thanh tạo nên giọng nói đặc trưng cho mỗi người.

- Viêm mũi xoang xảy ra khi lớp niêm mạc bao phủ bên trong xoang tổn thương do tác động của các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, nấm, hóa chất, khói bụi hay các chất gây dị ứng…

2. Những biểu hiện thường gặp

- Dựa theo thời gian mắc bệnh, viêm mũi xoang được chia thành viêm xoang cấp hay mạn tính.

- Ở trẻ em, viêm mũi xoang cấp thường xuất hiện sau một đợt viêm đường hô hấp trên cấp tính. Sau 5-7 ngày các triệu chứng của viêm nhiễm đường hô hấp có khuynh hướng nặng hơn với biểu hiện như sốt cao, hơi thở hôi, ho nhiều (nhất là vào ban đêm), chảy mũi nhiều, nước mũi xanh hoặc vàng đặc như mủ, nhức đầu, đau sau ổ mắt, cảm giác nặng vùng mặt, đau răng, đau họng…

- Trong trường hợp viêm xoang mạn tính, triệu chứng kéo dài trên 3 tháng nhưng mức độ ít rầm rộ hơn. Trẻ có thể sốt hâm hấp từng đợt, đau họng tái phát, khàn tiếng, ho kéo dài, ngạt mũi, sổ mũi, giảm hoặc mất khả năng ngửi mùi, ù tai, đau tai…

3. Những biến chứng nguy hiểm

Mặc dù không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của trẻ, nhưng nếu không được điều trị triệt để, viêm mũi xoang có thể gây ra nhiều biến chứng như viêm màng não, nhiễm trùng huyết, giảm thị lực hay mù mắt do tổn thương dây thần kinh thị, giảm thính lực do viêm tai giữa tái đi tái lại, viêm họng, viêm amiđan, viêm thanh quản, viêm phế quản, rối loạn tiêu hóa…

4. Định bệnh chính xác

Ở trẻ em, việc chẩn đoán viêm xoang chủ yếu dựa vào những ghi nhận được khi thăm khám trực tiếp. Đôi khi các bác sĩ cần phải sử dụng thêm các phương tiện chẩn đoán hình ảnh như chụp X quang, CTscan, MRI, nội soi để định bệnh chính xác và đánh giá mức độ viêm cũng như những bất thường của các thành phần khác trong hốc mũi nếu có để quyết định điều trị bằng thuốc hay phẫu thuật.

5. Điều trị viêm mũi xoang

- Phương thức điều trị sẽ tùy theo nguyên nhân, mức độ và thời gian mắc bệnh. Đối với viêm xoang cấp thời gian điều trị khoảng 7-14 ngày; trong trường hợp viêm xoang mạn tính có thể kéo dài 4- 6 tuần. Bên cạnh việc điều trị tích cực cần phải giải quyết các vấn đề khác có thể làm cho tình trạng viêm mũi xoang nặng hơn hoặc gây thường xuyên tái phát như trào ngược dạ dày thực quản, dị ứng, bất thường cấu trúc giải phẩu vùng mũi…

- Ở trẻ em, viêm mũi xoang được điều trị chủ yếu bằng cách dùng thuốc đặc trị như kháng sinh, kháng viêm, kháng dị ứng và sử dụng nước muối sinh lý hay nước biển sâu để làm vệ sinh mũi thường xuyên giúp cho việc dẫn lưu chất nhày trở nên dễ dàng hơn. Vấn đề phẫu thuật chỉ đặt ra trong trường hợp bệnh không cải thiện hay thường xuyên tái phát dù đã điều trị đúng và đủ thời gian. Tùy theo trường hợp mà bác sĩ sẽ quyết định nạo VA, mở rộng lổ thông xoang, loại bỏ những bất thường giải phẫu trong hốc mũi, cắt bỏ polyp…

6. Phòng tránh bệnh viêm mũi xoang

- Khi bé bị ốm nên đưa bé đi khám bệnh và tuân thủ theo điều trị. Không tự ý cho bé dùng thuốc hay ngưng thuốc khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ.

- Giữ nhà cửa luôn thông thoáng, sạch sẽ, tránh nuôi súc vật trong nhà.

- Hạn chế sử dụng máy lạnh

- Không hút thuốc lá, không cho bé đến gần những khu vực sản xuất khói bụi nhiều.

- Cho bé mang khẩu trang y tế mỗi khi ra đường để giảm nguy cơ hít phải khói bụi và các chất gây ô nhiễm khác.

- Dùng nước muối sinh lý hay nước biển sâu để vệ sinh mũi cho bé mỗi ngày.

 

ThS. BS. Phạm Đình Nguyên, BV. Nhi Đồng 1, TP. HCM

-------------------------------------------

Nguồn: 

http://nhidong.org.vn/chuyen-muc/viem-mui-xoang-o-tre-em-c57-410.aspx. Truy cập ngày 27/5/2020